Vitamin D còn được mệnh danh là “vitamin ánh sáng” vì chúng được hình thành khi cơ thể tiếp xúc với ánh mặt trời. Bên cạnh đó, loại vitamin này đóng vai trò không thể thiếu trong sự phát triển của xương và răng khỏe mạnh. Cùng tìm hiểu thêm về vitamin D (Calciferol): Công dụng và cách bổ sung chúng như thế nào?

Vitamin D (Calciferol) là gì?

Vitamin D (hay là Calciferol) là một loại vitamin tan trong dầu, có chức năng điều hòa hấp thu canxi, phosphat trong cơ thể, giúp xương chắc khỏe, cùng với một số chức năng khác trong cơ thể.

Cơ thể có thể tự tổng hợp vitamin D dưới sự tác động của ánh nắng mặt trời. Quá trình này diễn ra tương đối phức tạp và bắt đầu ở da, đến gan và cuối cùng tại thận. Thông qua một số chuỗi phản ứng biến đổi tiền vitamin D2, qua các chất trung gian, rồi tạo Calcitriol (dạng vitamin D cơ thể hấp thụ được).

Có 2 loại vitamin D thường gặp là:

  • Vitamin D2 (Ergocalciferol).
  • Vitamin D3 (Cholecalciferol).

Vitamin D2 và D3 có thể đưa vào cơ thể qua việc ăn uống và các biện pháp bổ sung. Vitamin D2 thường có trong động vật, còn vitamin D3 thường có trong thực vật. Vitamin D2 cho tác dụng hiệu quả hơn vitamin D3.

  • Ở tự nhiên, vitamin D có trong một số ít loại thực phẩm, thực phẩm chức năng. Cơ thể cũng có thể tổng hợp thông qua hấp thụ ánh nắng mặt trời.
  • Trong cơ thể, vitamin D được tìm thấy trong các mô ở khắp cơ thể con người.
Cơ thể có thể tự tổng hợp vitamin D dưới sự tác động của ánh nắng mặt trời.

Công dụng của vitamin D đối với cơ thể

Vitamin D (Calciferol) hỗ trợ giảm nguy cơ loãng xương

Vitamin D3 thúc đẩy sự hấp thu canxi, phốt pho ở ruột vào máu, rất cần thiết cho quá trình khoáng hóa xương, giúp tăng cường sức mạnh và duy trì sự toàn vẹn của khung xương.

Một trong những triệu chứng thiếu hụt vitamin D3 nghiêm trọng nhất ở trẻ em là còi xương, một tình trạng đặc trưng bởi xương bị mềm và yếu đi. Tương tự, thiếu vitamin D3 ở người lớn gây tình trạng nhuyễn xương, yếu cơ.

Ngoài ra, nếu thiếu vitamin D đặc biệt là D3 trong thời gian dài còn có nguy cơ cao gây loãng xương.

Cơ thể thiếu vitamin D3 kéo dài có nguy cơ cao gây loãng xương.

Vitamin D ngăn ngừa bệnh ung thư

Vitamin D có thể hạn chế nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như tại ruột kết, vú và tuyến tiền liệt. Tỷ lệ khả quan hơn khi kết hợp với canxi. Trong một thử nghiệm lâm sàng, nguy cơ của người Mỹ gốc Phi đã giảm 23% khi họ bổ sung vitamin D.

Bổ sung vitamin D3 giúp giảm nguy cơ ung thư.

Một nghiên cứu khác cũng ghi nhận rằng, uống 1.100 IU mỗi ngày cùng với canxi làm giảm nguy cơ ung thư đến 60%.

Vitamin D giúp kiểm soát các bệnh lý về thần kinh

Duy trì nồng độ vitamin D hợp lý giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson và cải thiện nhận thức, các triệu chứng trầm cảm ở những người đã mắc bệnh Parkinson.

Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu trên 286 người bệnh Parkinson và nhận thấy 255 người xuất hiện các dấu hiệu trầm cảm, suy giảm nhận thức khi có nồng độ vitamin D thấp. Các triệu chứng của bệnh trầm cảm giảm và khả năng ghi nhớ được cải thiện ở người bệnh có nồng độ vitamin D cao hơn.

Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Khi cơ thể thiếu vitamin D có thể làm gia tăng khả năng mắc các bệnh tim mạch như:

  • Đột quỵ
  • Huyết áp
  • Đau tim…

Bổ sung vitamin D giúp làm giảm nguy cơ suy tim, cải thiện chức năng tim ở những người có cơ tim yếu.

Hỗ trợ cải thiện hệ miễn dịch

Bổ sung đầy đủ vitamin D giúp tăng cường và điều hòa chức năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh tự miễn như:

  • Viêm khớp dạng thấp
  • Viêm ruột
  • Đái tháo đường tuýp 1…

Các nghiên cứu cho thấy rằng vitamin D đóng một vai trò quan trọng trong chức năng điều hòa miễn dịch, giúp kiểm soát các bệnh tự miễn.

Dấu hiệu cơ thể thiếu vitamin D3 (Calciferol)

Khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ thì sẽ có các biểu hiện sau:

  • Cơ thể cảm thấy mệt mỏi hay không thấy khỏe.
  • Cảm giác đau nhức ở trong xương hay cơ. Hoặc bạn cũng có thể gặp phải tình trạng yếu cơ. Lúc này chúng ta nhanh cảm thấy mỏi khi leo cầu thang hoặc đi bộ xa.
  • Dễ bị gãy xương khi bị các chấn thương nhẹ cũng là dấu hiệu của thiếu vitamin.

Bác sĩ có thể phát hiện tình trạng thiếu vitamin D thông qua các triệu chứng và dựa vào X-quang. Khi xác định được rằng cơ thể đang thiếu vitamin thì bạn cần phải bổ sung thông qua chế độ ăn uống kết hợp theo toa của bác sĩ.

Liều lượng vitamin D được khuyến nghị

Liều lượng bổ sung vitamin D cần thiết tùy thuộc vào độ tuổi. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) khuyến nghị liều lượng vitamin D hàng ngày theo độ tuổi như sau:

  • Trẻ sơ sinh 0-12 tháng: 400 IU (10mcg).
  • Trẻ em 1-18 tuổi: 600 IU (15mcg).
  • Người lớn đến 70 tuổi: 600 IU (15mcg).
  • Người lớn trên 70 tuổi: 800 IU (20mcg).
  • Phụ nữ có thai hoặc cho con bú: 600 IU (15mcg).
Lượng dự trữ vitamin D có thể bị thiếu hụt vào mùa đông do ít ánh nắng.

Việc phơi nắng trong 5-10 phút, 2-3 lần mỗi tuần, cho phép hầu hết mọi người sản xuất đủ vitamin D. Mặc dù thế, hàm lượng vitamin D trong cơ thể có xu hướng bị phá vỡ nhanh, mùa đông ít ánh nắng cũng khiến cho lượng dự trữ trở nên cạn kiệt.

Cách bổ sung vitamin D cho cơ thể

Không giống như các loại vitamin khác, có rất ít thực phẩm tự nhiên chứa nhiều vitamin D. Bạn có thể thường xuyên cung cấp cho cơ thể các loại thực phẩm sau để bổ sung vitamin D một cách tự nhiên và an toàn như:

  • Một số loại cá: cá mòi, cá hồi, cá ngừ, cá kiếm, dầu gan cá tuyết…
  • Ngũ cốc
  • Sữa và các chế phẩm từ sữa, bao gồm: sữa tươi, sữa chua, phô mai…
  • Tôm
  • Trứng
  • Gan bò.

Xem thêm: Thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung cho trẻ.

Tác dụng phụ khi bổ sung quá liều vitamin D

Hầu hết mọi người không gặp tác dụng phụ với vitamin D, trừ khi dùng quá nhiều. Một số tác dụng phụ của việc dùng quá nhiều vitamin D bao gồm:

  • Suy nhược
  • Khô miệng
  • Buồn nôn và nôn mửa
  • Chán ăn, giảm cân
  • Đi tiểu thường xuyên
  • Rối loạn nhịp tim và những tác dụng khác.

Điều quan trọng cần lưu ý là ngộ độc vitamin D thường chỉ xảy ra khi sử dụng thực phẩm chức năng, do sử dụng quá liều quy định hằng ngày

Kết luận

Vitamin D là một vitamin quan trọng đối với sức khỏe xương khớp. Bạn có thể bổ sung vitamin D cho cơ thể bằng cách dùng thực phẩm giàu vitamin D, tắm nắng hoặc uống thực phẩm chức năng. Đây là một vitamin an toàn ở liều chỉ định. Nếu uống vitamin D quá liều, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ. Trong quá trình sử dụng, nếu gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nghi ngờ do việc sử dụng vitamin D gây ra, hãy thông báo cho bác sĩ kịp thời nhé